Paleontologen hebben het eerste bekende exemplaar opgegraven van oude bijen die in de gefossiliseerde overblijfselen van gewervelde dieren nestelden. Deze opmerkelijke ontdekking, vandaag gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences, werpt licht op het aanpassingsvermogen en het verrassende gedrag van deze insecten gedurende millennia. De sporenfossielen werden gevonden in een laatkwartaire grotafzetting op het eiland Hispaniola, waaruit bleek dat bijen individuele broedcellen bouwden in de holtes van dierlijke botten.
Een unieke neststrategie
Het onderzoek, geleid door paleontoloog Lázaro Viñola López uit het Field Museum, beschrijft de ontdekking van structuren met de naam Osnidum almontei – gladde, concave sedimentformaties in de lege tandkassen van gefossiliseerde kaken van zoogdieren. Deze formaties waren geen willekeurige opeenhopingen van vuil; ze kwamen overeen met de vorm en structuur van moddernesten die tegenwoordig door sommige bijensoorten worden gemaakt, en bevatten zelfs oude stuifmeelkorrels – voedsel dat overblijft voor de ontwikkeling van larven.
Onderzoekers gebruikten CT-scans om de fossielen te onderzoeken zonder ze te beschadigen, wat bevestigde dat de sedimentstructuren opzettelijk door bijen waren gebouwd. Deze kleine nestjes, kleiner dan een potloodgum, lijken te zijn gebouwd met een mengsel van speeksel en vuil.
Waarom nestelen in botten?
De onderzoekers veronderstellen dat dit ongewone gedrag voortkwam uit een combinatie van omgevingsfactoren. Het kalkstenen terrein in deze regio heeft geen uitgebreide bodembedekking, waardoor bijen mogelijk gedwongen worden alternatieve broedplaatsen te zoeken. De grot zelf diende als een thuis voor meerdere generaties voor uilen, die talloze botten afzetten via uitgebraakte pellets, wat een direct beschikbare voorraad van vooraf gemaakte nestholtes opleverde.
De botten boden waarschijnlijk bescherming tegen roofdieren, zoals wespen, die zich anders op bijenlarven zouden richten. Dit gedrag is vooral opmerkelijk omdat de meeste bijensoorten solitair zijn en eieren leggen in kleine holtes in plaats van grote kolonies zoals honingbijen of papieren wespen te bouwen.
Implicaties en toekomstig onderzoek
De exacte bijensoort die verantwoordelijk is voor deze nesten blijft onbekend, aangezien er geen bewaarde bijenlichamen zijn gevonden. De unieke neststructuren zijn echter geclassificeerd als Osnidum almontei, genoemd naar de wetenschapper die de grot voor het eerst ontdekte.
De ontdekking onderstreept hoe weinig we nog steeds begrijpen over de bijenecologie, vooral in onderbelichte regio’s zoals Caribische eilanden. Het benadrukt ook het belang van een zorgvuldige analyse van fossielen: wat lijkt op natuurlijke sedimentaccumulatie kan een bewijs zijn van eeuwenoude gedragsaanpassingen.
“Deze ontdekking laat zien hoe raar bijen kunnen zijn: ze kunnen je verrassen. Maar het laat ook zien dat je heel voorzichtig moet zijn als je naar fossielen kijkt”, aldus Dr. Viñola López.
Dit onderzoek stelt onze aannames over het gedrag van insecten ter discussie en toont de vindingrijkheid van bijen aan in het benutten van onconventionele nestmogelijkheden. De bevindingen benadrukken verder de waarde van paleontologisch onderzoek bij het onthullen van de verborgen geschiedenissen van het leven op aarde.
