Nowe badania sugerują, że intensywne burze odegrały znaczącą rolę w wyginięciu młodych pterozaurów w okresie jurajskim, kiedy na Ziemi dominowały dinozaury. Te latające gady, które istniały między około 245 a 65 milionami lat temu, spotkał niepewny los jeszcze przed osiągnięciem dorosłości, a niedawne odkrycie rzuca światło na jeden z głównych czynników wpływających na ich wysoką śmiertelność.
Złowieszcze odkrycie w Portugalii
Naukowcy odkryli niezwykłe skamieliny w formacji Lurinha w Portugalii, regionie znanym z dużej koncentracji skamieniałości jurajskich. Odkrycie koncentruje się wokół niezwykłego znaleziska: niezwykle dobrze zachowanych szczątków kilku młodych pterozaurów zamrożonych w jednym bloku wapienia. Duże zagęszczenie młodych pterozaurów w jednym miejscu w połączeniu z wzorcami ich skamieniałości doprowadziło badaczy do zaskakującego wniosku.
Dowód katastrofalnego zdarzenia
Zachowane skamieliny wykazują szczególnie niezwykłe i uderzające zjawisko. Znaleziono kości młodych z poważnymi złamaniami. Co więcej, otaczająca je warstwa osadów wykazuje oznaki ekstremalnego, turbulentnego ruchu wody. Obserwacje te, szczegółowo opisane w niedawnej publikacji, zdecydowanie wskazują, że młode pterozaury zostały porwane przez potężną burzę, która spowodowała obrażenia, a w końcu śmierć.
Nauka stojąca za tymi odkryciami
Uważa się, że wapień, w którym znaleziono skamieniałości, powstał w płytkim środowisku lagunowym. Uważa się, że ulewne deszcze podczas potężnej burzy spowodowały błyskawiczną powódź, szybko wypełniając lagunę wodą. Fala ta zniosła młode pterozaury – które prawdopodobnie gniazdowały wzdłuż wybrzeża – do morza.
Złamane kości wskazują, że zostały poddane silnym uderzeniom, prawdopodobnie wrzucono je do wzburzonej wody. Sedymentologia otaczającej skały również potwierdza tę hipotezę: warstwy wykazują złożone wzory wskazujące na silne prądy i transport osadów – co jest charakterystyczne dla burz wysokoenergetycznych. Współpracownicy zwracają uwagę, że niezwykłe zachowanie skamieniałości wskazuje również na szybkie pochowanie tych zwierząt. Ten szybki zastrzyk pomógł chronić szczątki przed padlinożercami i erozją, zachowując je przez miliony lat.
Zrozumienie cykli życiowych pterozaurów
Odkrycie to zapewnia cenny wgląd w cykle życiowe i słabości tych starożytnych latających gadów. Pterozaury nie były dinozaurami, chociaż żyły w epoce dinozaurów. Posiadały skrzydła składające się z błony skórnej podtrzymywanej przez wydłużony czwarty palec przednich kończyn. Badania podkreślają trudności, z jakimi borykają się pisklęta pterozaurów, które i tak były bezbronne ze względu na swoje małe rozmiary i brak zdolności lotu.
Populacje pterozaurów prawdopodobnie doświadczyły znacznych wahań ze względu na czynniki środowiskowe. Intensywne burze wielokrotnie niszczyły młode populacje, prowadząc do cyklu wzrostów i spadków.
Szersze implikacje dla ekosystemów jurajskich
Wyniki badania mają szersze implikacje dla naszej wiedzy o ekosystemach jurajskich. To pokazuje, że czynniki środowiskowe, a nie tylko drapieżnictwo, mogły znacząco wpłynąć na przeżywalność starożytnych zwierząt. Jest to także świadectwo mocy odkryć skamieniałości w odkrywaniu tajemnic przeszłości.
Niezrównana ochrona i koncentracja tych młodych pterozaurów stanowi migawkę kataklizmu, który prawdopodobnie ukształtował dynamikę populacji jurajskiej.
Badanie podkreśla znaczenie badania skał osadowych i formacji geologicznych w celu zrozumienia środowisk, w których starożytne życie kwitło – a czasami umierało – a koralowce i inne zwierzęta morskie również były zagrożone podczas podobnych wydarzeń. Badanie dodaje kolejny poziom złożoności do historii życia na Ziemi miliony lat temu i pokazuje, że nawet latające gady nie były odporne na wściekłość klęsk żywiołowych.
