Niedawna notatka Billa Gatesa przedstawiająca zmianę w strategii klimatycznej spotkała się z krytyką ze strony klimatologów, którzy twierdzą, że stosuje on wprowadzające w błąd taktyki, takie jak „argumenty głupców” i „fałszywe dychotomie”. Notatka opublikowana w zeszłym tygodniu sugeruje strategiczne odejście od skupiania się na ograniczaniu emisji w kierunku rozwiązania problemu ubóstwa i cierpienia w krajach rozwijających się.
Główny argument memorandum
17-stronicowy dokument Gatesa proponuje przekierowanie zasobów i uwagi na łagodzenie bezpośredniego cierpienia, argumentując, że globalne ocieplenie nie doprowadzi do upadku ludzkości. Sugeruje również, że decyzje dotyczące finansowania w krajach rozwijających się często wymagają wyboru między działaniami klimatycznymi a programami pomocowymi, co prowadzi do skomplikowanych obliczeń numerycznych w świecie o ograniczonych zasobach. Pogląd ten spodobał się niektórym, w tym byłemu prezydentowi Donaldowi Trumpowi, który nazwał go korektą tego, co nazwał „mistyfikacją klimatyczną”.
Reakcja społeczności naukowej
Jednak kilku klimatologów zdecydowanie sprzeciwiło się argumentom Gatesa, argumentując, że zniekształcają one konsensus naukowy i nadmiernie upraszczają złożone kwestie związane ze zmianami klimatycznymi.
„Kłótnie słomiane” i fałszywe wybory
Zeke Hausfather, pracownik naukowy w Berkeley Earth, stwierdził, że pogląd, że finansowanie działań klimatycznych powinno odbywać się kosztem ograniczania ubóstwa, jest błędnym założeniem. „To bzdura sugerować, że wyeliminowanie finansowania klimatycznego automatycznie prowadzi do zwiększenia pomocy” – stwierdził. „Niekoniecznie żyjemy w świecie o sumie zerowej”.
Katherine Hayhoe, główna naukowiec w Nature Conservancy, powtórzyła ten pogląd, krytykując twierdzenie Gatesa, że globalne ocieplenie nie doprowadzi do śmierci ludzkości, uznając to za fałszywe przedstawienie ostrzeżeń naukowych. „Naukowcy nie przewidują wyginięcia ludzkości” – wyjaśnił Hayhoe. „Zamiast tego ostrzegamy, że cierpienie zwiększa się z każdym dziesiątym procentem ocieplenia”.
Daniel Swain, klimatolog z Uniwersytetu Kalifornijskiego ds. Rolnictwa i Zasobów Naturalnych, opisał notatkę jako opartą na „niezaprzeczalnie fałszywej dychotomii” – przedstawiającej wybór między światem, w którym wszystko jest w porządku, a „praktycznie końcem świata”. „W rzeczywistości istnieje całe spektrum złych rzeczy, które mogą wydarzyć się pomiędzy nimi” – powiedział Swain.
Szerszy kontekst skutków klimatycznych
Naukowcy podkreślają, że polityka klimatyczna pomogła już zapobiec najbardziej katastrofalnym scenariuszom klimatycznym. Jednak nawet obecna trajektoria będzie skutkować znacznymi cierpieniami ludzi z powodu podnoszącego się poziomu mórz, częstszych susz i powodzi oraz innych zagrożeń związanych z klimatem. Skutki te nie ograniczają się do bieguna południowego ani biednych krajów, ale rozciągają się na wszystkie regiony i ekosystemy na całym świecie.
Swain podkreślił rozbieżność między notatką Gatesa a rzeczywistością dotyczącą zmian klimatycznych. Na przykład w notatce sugeruje się, że rosnące temperatury będą wymagały zawieszenia aktywności na świeżym powietrzu w najgorętszych godzinach i inwestycji w centra chłodnicze i systemy wczesnego ostrzegania. Chociaż „każdy potrzebuje klimatyzacji” – zauważył Swain, w wielu częściach świata brakuje obecnie tej podstawowej potrzeby.
Odpowiedź od Gatesa i Cop30
Po krytyce Gates wyjaśnił swoje stanowisko w wywiadzie, sugerując, że jego notatka miała na celu przedstawienie „pragmatycznego poglądu” skupionego na maksymalizacji zasobów i innowacji dla biednych krajów. Przyznał, że ci, którzy nie uważają zmian klimatycznych za istotne lub postrzegają je jako zagrożenie apokaliptyczne, mogą nie zgodzić się z jego poglądami.
Dyskusja na temat memorandum poprzedza światowy szczyt klimatyczny Cop30 w Brazylii, który stanowi okazję do przyspieszenia światowych wysiłków na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi. Hayhoe podkreśliła potrzebę bezpośredniego zajęcia się kryzysem klimatycznym, w szczególności poprzez odejście od paliw kopalnych.
Ostatecznie w notatce podkreślono złożoność alokacji zasobów w celu zaradzenia zarówno bezpośrednim cierpieniom, jak i długoterminowym problemom środowiskowym, przy czym równowaga wymaga dokładnego rozważenia i otwartego dialogu między decydentami, naukowcami i liderami filantropijnymi.
Zasadniczo reakcja społeczności naukowej na notatkę Gatesa podkreśla znaczenie zróżnicowanego zrozumienia kryzysu klimatycznego i przestrzega przed nadmiernym upraszczaniem wyborów i rozwiązań niezbędnych do złagodzenia jego skutków.
